Van 4 tot 9 mei 2021 haal je een frisse neus met de Floraliën. De organisatie achter het Gentse monument heeft een fantastisch programma bedacht met online workshops, tips  & tricks, lezingen van experten en een openlucht evenement. Onder de noemer “De Groene Zesdaagse” worden elke dag nieuwe items aangeboden.

Corona daagt ons uit op verschillende vlakken. Zetten we onze gezondheid en welzijn wel op de eerste plaats? Tuinieren is een van de antwoorden in de zoektocht naar gezondheid en welzijn. Daarom legt De Groene Zesdaagse dit jaar de nadruk op de sierteeltsector, biodiversiteit, klimaat, innovatie en gezondheid.

Een greep uit het aanbod:

• De Bloemenjacht: zet een bloem of plant buiten of aan het raam. Of fleur samen met je buren de straat op met planten en bloemen!
• Floraliën Talks
• Floraliën Workshops
• Samen erop uit

Meer weten? Bezoek de website van De Groene Zesdaagse!

Dit jaar gaat Erfgoeddag wel door. Niet corona staat centraal maar wel het gevarieerde aanbod. Op 2 dagen zelfs in plaats van 1. Uiteraard ben je ook bij de KBOV welkom. Op 24 en 25 april staan de deuren van onze toren open, voor een folkloristische kijk op de nacht. Vroeger deelden mensen de wereld in volgens goed en kwaad, licht en donker. Liep je in het licht of flirtte je met de duisternis? In de oude folklore is dat contrast sterk aanwezig. We gaan ernaar op zoek in afbeeldingen, verhalen, wetenschappelijke bijdragen … Samen maken we ook lantaarns om de duisternis van de nacht te bestrijden.

WANNEER?

meer info: https://erfgoeddag.be/activiteit/een-folkloristische-kijk-op-de-nacht

Corona of niet. De kantdames van de kantclub Sint-Katelijne klossen vlijtig door.

Een van onze dames woont momenteel in Spanje. Drie jaar geleden meldde ze zich aan bij Greta om te leren kantklossen. Een jaar later was ze opnieuw present. In coronatijden verliep haar lessenpakket enkel online. Onderstaand werk toont dat ze zich meer dan goed uit de slag weet te trekken! Een prachtig gekloste dolfijn met een “moesje” als oog.

Dankzij de goede zorgen van Greta krijgen de kantdames online alle support die ze nodig hebben. En met succes want zelfs met enkele jaren kantervaring op de teller slaagde een van onze dames erin dit prachtige stuk te maken.

Nog meer kantwerk van onze dames zien? We posten af en toe prachtige stukken van onze kantdames op Facebook.

Gastartikel door Godart Bakkers 

Begin maart bracht ik een bezoek aan het archief van de KBOV. Dit bezoek vond plaats in het kader van een vierjarige onderzoeksproject ‘1957-1987: het Gentse speelveld van de beeldende kunst’, dat vanuit KASK wordt gevoerd door Naninga Lens, Wouter Devleeschouwer, Koen Brams en mezelf. De reden van dit bezoek was de aanwezigheid van de volledige oplage van de gids ‘Gentse Gebeurtenissen’ in de bibliotheek van de KBOV.

“Gentse Gebeurtenissen” is een uitgave van de Gentse toeristische dienst, die sinds 1954 tweemaandelijks verschillende culturele gebeurtenissen in Gent oplijst. Hoewel deze uitgave in eerste instantie voor de toerist werd uitgegeven die Gent bezocht, is dit nu een uitzonderlijke rijke bron voor de recente Gentse kunst- en cultuurgeschiedenis. De gids ‘Gentse gebeurtenissen’ is uiteraard in nog andere Gentse archieven aanwezig, maar in geen enkel archief is dit blad zo volledig bewaard als bij de KBOV. 

Het onderzoeksproject dat mij en drie andere onderzoekers bezighoudt, handelt over het Gentse landschap van de beeldende kunst in de periode tussen 1957 en 1987. Waarom deze data? Omwille van deze redenen: 

• 1957: de oprichting van de Vereniging voor het Museum van Hedendaagse Kunst en een jaar voorafgaand aan de wereldtentoonstelling in Brussel
• 1987: een jaar na de Gentse ‘kunstzomer’ met onder meer Chambres d’amis, Initiatief ’86, Initiative d’Amis,…

Het onderzoeksproject omvat drie delen, waarin we met name voor het eerste deel te rade zijn gegaan bij KBOV.

1. Het eerste deel betreft een inventarisatie van de diverse kunstinitiatieven,
2. het tweede deel de visualisatie en presentatie van het geïnventariseerde materiaal (in de vorm van lezingen, tentoonstellingen of teksten), en
3. het derde deel een eerste algehele interpretatie van het verzamelde materiaal.

Het onderzoek mondt uit in tussentijdse tentoonstellingen, presentaties en bulletins in samenwerking met docenten en studenten van KASK. Hoewel dit onderzoeksterrein op het eerste gezicht beperkt lijkt in tijd en omvang, maakt de ontzettende rijkdom van deze scène het onderzoek bepaald geen sinecure. Het Gentse speelveld wordt gekenmerkt door een rijkdom aan vluchtige initiatieven, professionele galeries en andere organisaties en individuen die op hun eigen wijze kleur gaven aan het kunstgebeuren in Gent. Helaas ontbreekt van veel van deze engagementen nu elk spoor. 

Vandaar ook onze oproep aan de leden van de KBOV. Mocht u over archiefmateriaal beschikken dat gelinkt kan worden aan de Gentse kunstscène in de periode 1957-1987, dan zouden we dit materiaal graag eens komen bekijken. Uiteraard volgens de geldende corona-maatregelen. U kunt in dat geval contact opnemen met de KBOV (info@kbov.be) of met de Academie.  

Het hoeft geen betoog dat wij de KBOV ontzettend dankbaar zijn en in het bijzonder Adrien Brysse die zo vriendelijk was om buiten de gangbare openingsuren de bibliotheek open te stellen. 

Als we vandaag geheime informatie willen delen met anderen, zoeken we het in trucjes of versleutelde berichten op de computer. Voor de komst van de computer had men ook al mogelijkheden om berichten te vercijferen: gecodeerde berichten. De gewone man, en zeker de randfiguren van de maatschappij, maakte zelfs veelvuldig gebruik van geheimtaal.

Bargoens stond in de Lage Landen bekend als geheimtaal van verschillende randgroepen zoals vagebonden, dieven, rondtrekkende kooplieden en ambachtslui, venters en kramers. Ondanks het feit dat dit een gesproken taal was, is er toch een en ander overgebleven van dit ietwat controversieel immaterieel cultureel erfgoed. We hebben bijvoorbeeld woordenlijsten teruggevonden en er
bestaan ook een behoorlijk aantal literaire werken of teksten die zijn omgezet in het Bargoens.

Paul Van Hauwermeiren – voor de lezer van Van Mensen en Dingen zeker geen onbekende – wijdde een groot deel van zijn linguïstische onderzoek aan het Bargoens. Hij deelde daarover al heel wat in ons tijdschrift. In Van Mensen Dingen nr. 7.4 uit 2009 bespreekt Ignace Van Driessche het werk van Van Hauwermeiren “Treuvelde gij Brigade?”.  Dat handelt over het Bargoens van Zele in literaire teksten. Hij staat bijvoorbeeld stil bij de invloed van  het Jiddisch en het Picardisch op het Bargoens. Woorden uit talen of dialecten werden verbasterd of kregen een andere betekenis. In nummer 8.1 van Van Mensen en Dingen uit 2010 ontleedde Paul Van Hauwermeiren de erfgoedwaarde van het Bargoens. Acht jaar later schreef hij over de Kramertaal van rondtrekkende handwerkslieden in ons tijdschrift 16.1 uit 2018.

Eind 2020 rolde er een driedelige kanjer over de geheimtaal van randgroepen in onze Lage Landen van de persen. Het standaardwerk over Bargoens dateerde al van de jaren 1932/34 en is van de
hand van J.G.M. Moormann. Vandaag is er de opvolger van Paul Van Hauwermeiren: “Bargoens. Vijf eeuwen geheimtaal van randgroepen in de Lage Landen.” Goed voor 1307 pagina’s in drie volumes:

• Vol. I Geheime groepstaal
• Vol. II Bronnen van Bargoens
• Vol. III Bibliografie en Woordregister

De boeken werden uitgegeven door uitgeverij Skribis in Gent.
ISBN: 978 94 639 6916 1

Een organisatie zoals de KBOV moet het hebben van gedreven vrijwilligers. We mogen onszelf gelukkig prijzen met ons team. Ze zijn de zuurstof van de vzw!

Sinds enkele jaren vervoegen ook stagiaires tijdelijk de KBOV-ploeg. Dit jaar mochten we Joke en Tara verwelkomen.

Joke is studente Informatiebeheer: Bibliotheek en Archief aan de Arteveldehogeschool. Tijdens haar stageperiode zal ze mee instaan voor de organisatie van Erfgoeddag 2021. Na haar studie Geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen koos ze voor een bibliotheekgerichte opleiding. Bij de KBOV combineert ze die twee. Ze houdt ook van wandelen in de natuur, kijken naar vogels
en paddenstoelen maar is ook graag creatief bezig.

Voor de editie van Erfgoeddag 2021, met het thema “De Nacht” doet Joke onderzoek naar het contrast tussen licht en donker en de folkloristische aspecten daarrond. Ook zal ze werken aan de publieksontsluiting van relevante items in de bibliotheekcollectie van KBOV.

Tara studeert eveneens Informatiebeheer: bibliotheek en archief aan Arteveldehogeschool. Als eerste stageplek koos ze de KBOV wegens haar interesse in de Vlaamse geschiedenis waaronder ook het culturele aspect. Ze weet nog niet zeker of ze wil afstuderen in bibliotheek of archief en zoekt hiervoor verduidelijking gedurende haar studies maar ook daarbuiten, zoals bij de KBOV. Naast haar liefde voor ordenen is ze ook graag bezig met de digitale wereld. Als eerstejaarsstudent weet ze nog niet veel over de bibliotheekwereld maar ze staat open voor nieuwe ervaringen en inhoudelijke kritiek.

Gent is onlosmakelijk verbonden met zijn jaarlijkse feesten. Zeg nu zelf: een zomer zonder Gentse Feesten, dat is toch hetzelfde niet! Onder het motto “een keer maar geen tweede keer” doet Stad Gent in april een aanvraag om de feesten te erkennen als immaterieel erfgoed. Zo wil de stad ervoor zorgen dat de Gentse Feesten ook voor volgende generaties blijven bestaan en we dus nog lang elke zomer kunnen genieten van tien dagen gezelligheid en feestgedruis.

Je kan de stad helpen door je “schoonste herinnering” aan de Gentse Feesten te delen. Elk verhaal krijgt een plekje in het dossier dat Stad Gent bij de aanvraag tot immaterieel erfgoed zal voegen. Je bijdrage delen, doe je via deze link. Doe dit voor 31 maart 2021.

De stad rekent dus op jouw steun maar wordt ook zelf gesteund door verschillende organisaties zoals Histories. Wordt vervolgd!

Wel als het aan ETWIE ligt. Dat is de expertisecel voor technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed die je in het het Industriemuseum in Gent vindt. Etwie deed daarom afgelopen maand een oproep om antwoord te krijgen op vragen rond de sterktes, kansen, zwaktes en bedreigingen voor kantklossen.

In 2022 is het de beurt aan Vlaanderen om de Belgische kandidaat voor een UNESCO-erkenning van immaterieel erfgoed voor te dragen. Wordt kantwerk als kandidaat geselecteerd, betekent dit een extra impuls voor de wereldwijde zichtbaarheid van het ambacht.

Een initiatief voor meer besef voor het belang en de betekenis van kantwerk dat wij 100% steunen!

Goed nieuws voor wie nood heeft aan extra leesvoer. Histories zette wel 150 artikels online uit Tijd-Schrift, die gratis te raadplegen zijn. Tijd-Schrift is een wetenschappelijk magazine dat drie keer per jaar verschijnt. Elke uitgave draait rond een welbepaald thema. Denk aan criminaliteit, onderwijs, dans en vermaak,… Zowel amateurhistorici als professionele geschiedkundigen stellen er hun werk in voor. Allemaal te vinden op de website van Histories.

ISSN-nummer: 2034-6263

Inhoud van bovenstaande editie:

• Brigitte Dekeyzer, De wereld in het klein. Gent-Brugse getijdenboeken uit de late vijftiende en vroege zestiende eeuw als rariteitenkabinet avant-la-lettre
• Maxime Poulain en Wim De Clercq, Kasteel in scherven. De sociale rol van aardewerk in vijftiende- tot achttiende-eeuws Middelburg-in-Vlaanderen
• Maarten Larmuseau, Het kleinste archiefdocument als historische vaderschapstest. De combinatie DNA en stambomen verraden de frequentie koekoekskinderen over de eeuwen heen
• Kim Descheemaeker, Het familieleven in beeld. Fotoalbums als blik op het verleden (circa 1860-1940)
• Hans Geybels, Ex voto’s. Beloftes in beeld gebracht

Klik hier om alle artikelen te raadplegen.

Wie reiskriebels heeft, verfoeit het alomtegenwoordige virus dat corona heet wellicht nog meer dan anderen. Zo ook televisiemaker Tom Waes. Hij zag zijn reisplannen voor een nieuwe “Reizen Waes” door de neus geboord. “Niet getreurd”, dacht de Antwerpenaar vast, “ons Belgenland is mooi genoeg om er een leuke, lokale reeks van te maken.” En zo geschiedde.

Niet enkel de pracht van het landschap stal de show, ook ontmoetingen met interessante landgenoten waren interessant. En niet in het minst enkele lokale gebruiken en tradities! Zo stond de Vestjeskermis uit Waasmunster in de kijker. Op de website van de vrt lezen we het volgende:

“Vestjeskermis in Waasmunster bestaat al meer dan een eeuw. Elk jaar vindt het plaats tijdens het weekend van de derde zondag van september. Het hoogtepunt van de kermis is het befaamde waterbaktoernooi. Een spel waarbij deelnemers een stok door een gat moeten mikken, zonder de waterbak over zich heen te krijgen. Het toernooi werd voor de eerste keer gespeeld in 1885 en groeide doorheen de jaren uit tot een jaarlijkse trekpleister.”

De corona gooide roet in het eten voor de jaarlijkse kermis. Voor het eerst sinds 1885 kon de traditie niet plaats vinden. Voor de filmploeg en en petit comité mocht het waterbaktornooi wel doorgaan. De reizen Waes crew vs. de getrainde kermisploeg van Waasmunster. Wie er won, zie je op deze pagina.