Indianen en Bobbejaanland

Een nieuwe gift aan de bibliotheek van de KBOV in de vorm van een masterthesis met de titel “Grenzen aftasten in Bobbejaanland. De relatie tussen erfgoed en populaire cultuur in België .”
Via de afdeling volkskunde van Histories vzw kwamen we in contact met de auteur van de thesis: Gwendolyne Roggeman. Zij is master in de Kunstwetenschappen en Archeologie aan de Vrije Universiteit Brussel (2019-2020). Dat contact resulteerde in een gift van haar masterthesis en een leuk gesprek over haar afstudeerproject.

Samengevat gaat haar thesis over het gebruik van het verleden in populaire cultuur zoals films, boeken, strips, themaparken enz. Gekoppeld aan de representatie van de Amerikaans-inheemse gemeenschappen en tradities, en de overgebleven algemene kennis en beelden rond beide onderwerpen als gevolg van een bepaalde borging.

Als casestudy onderzocht Gwendolyne hoe de Amerikaanse Far West met haar ‘cowboys en indianen’ gepresenteerd wordt in Bobbejaanland. Dat deed ze onder andere op basis van een gift van 20 etnografische voorwerpen van de familie Schoepen aan de Universiteit Gent in 2015. Deze voorwerpen bevinden zich momenteel onder het beheer van professor Paulina van der Zee in de gebouwen van ‘Het Pand’.

De relatie tussen erfgoed en populaire cultuur staat internationaal onder druk sinds het midden van de negentiende eeuw. Toen deden rariteitenshows en universele wereldexpo’s hun intrede. Gwendolyne schrijft in haar thesis dat deze evenementen leidden tot spanningen binnen het veld van educatief-gefocuste musea en commercieel-gerichte themaparken. Twee extremen binnen het veld van erfgoed en populaire cultuur.

De opkomst van de beleveniseconomie had invloed op deze instellingen. Musea zagen zich uiteindelijk genoodzaakt om te evolueren naar een meer entertainende aanpak zonder daarbij hun educatieve factor te verliezen. Het zogenaamde ‘edutainment’.

Gwendolyne heeft ons een uitgebreid artikel voor een latere KBOV-nieuwsbrief beloofd in de vorm van een downloadbare pdf. In haar conclusie breekt ze een lans voor samenwerkingen tussen erfgoed en populaire cultuur om het fenomeen van ‘edutainment’ ook de commerciële sector binnen te loodsen.

In tussentijd blijf je zeker niet op je honger zitten. Georges Devreeze, Aleph-CaGeWeb steunpilaar, stuurde de KBOV opnieuw een prachtige gift die onmiddellijk aansluit bij het bovenstaande verhaal. Een overzicht van de boeken die hij aan onze bibliotheek toevertrouwde:

Simpson, Judith; Vanden Heede, Sylvia; Tielt : Lannoo, 1995

Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis [Brussel]; Purin, Sergio; Dieu, Geneviève; Remiche, Benoit; Nardone, Antonio; Brussel : Tempora, 1999

Taylor, Colin F.; Sturtevant, Wilmiam C.; Van Gestel, Jan; Schuitemaker, Karin; Amsterdam : De Lantaarn, 1995

Bruchac, Joseph; Carpenter, Gary; Plettenburg, Manda: Den Haag : Mirananda., 1999

Bancroft Hunt, Norman; van Oudheusden, Pieter; Eke : ADC, 1998